Boek: Ntoma, hij die goede dingen brengt

Een jongen in Congo wordt een jongeman in België en wil na jaren terug op zoek gaan naar zijn roots. Stéphanie Manfroy-Boale schreef een verhaal over opgroeien en overleven, familiebanden en sociale relaties in Congo. Het bijzondere aan ‘Ntoma’ is dat het boekje twee keer hetzelfde verhaal vertelt: één keer in het Nederlands, en één keer in het Lingala.

Documentaire: L’ affaire Chebeya, un crime d’État ?

Mensenrechten en Congo: het is helaas geen goed huwelijk. Dat werd gruwelijk duidelijk in 2010 toen de mensenrechtenactivist Floribert Chebeya koelbloedig werd vermoord door de politie. Regisseur Thierry Michel maakte een bitterzoete documentaire over het proces, waarvan je zou wensen dat het slechts fictie was.

Lees deze week in Visie een interview met Thierry Michel.

L’ affaire Chebeya, un crime d’État ? (België, 2011)
Regie: Thierry Michel
Duur: 94 minuten
Sinds 29 februari in de bioscoop
Te zien op het Cinema Novo Festival in Brugge van 8 tot 18 maart

Film, fanfare en debat: Sikitiko, de hand van de koning

“Sikitiko”, oftewel “Het spijt ons” in het Swahili. Op die woorden van de Belgische overheid moeten de Congolezen al 51 jaar wachten sinds hun onafhankelijkheid. Omdat de actiegroep De Stoete Ostendenoare vond dat dat al lang genoeg duurde, hakten ze in 2004 de bronzen hand af van een Congolese slaaf op het monument “Dank der Congolezen” in Oostende. Net zoals koning Leopold II, de oorspronkelijke kolonisator van Congo en de hoofdfiguurvan het standbeeld, dat deed met de slaven op ‘zijn’ rubberplantages.

“Dank aan Leopold”

De eis van deze ongekende actievoerders? Dat de tekst bij het standbeeld, “de dank van de Congolezen aan Leopold II”, verwijderd zou worden en dat er in de plaats een foto kwam van slaven die op rubberplantages werkten. Het gemeentebestuur willigde de eis niet in, en de bronzen hand is daarom nog steeds spoorloos.

Filmmaker Pieter De Vos goot dit waargebeurde verhaal in een kortfilmpje, dat net zo leuk als confronterend is. Op ludieke manier schoppen de actievoerders én de acteurs in het filmpje je een geweten.

Actietip: Werk mee aan de allereerste Fairphone

Elke dag nemen we enkele tientallen keren een stuk bloed in de handen. Excuseer? Tja, veel kans dat ook jouw mobieltje gedrenkt is in bloed. Voor de productie van mobiele telefoons is namelijk coltan nodig en dat wordt massaal ontgonnen in Congo. Laat Congo nu net een land zijn waar economische uitbuiting, geweld en seksueel misbruik schering en inslag zijn. De coltan- en andere mijnen leveren veel geld op. Alleen gaat die niet naar de lokale bevolking, maar veelal naar westerse multinationals via plaatselijke krijgsheren of politieke leiders die eerst zichzelf rijkelijk bedienen. Mijnen zijn bovendien vaak in handen van gewapende milities die er niet voor terugdeinzen om mensen te mishandelen, vrouwen te verkrachten of onschuldige burgers simpelweg te vermoorden.

Kan het ook anders? Misschien wel. Toevallig stootte de Visie-redactie op een actie in Nederland. De initiatiefnemers willen werk maken van de allereerste fairphone, gemaakt in waardige arbeidsomstandigheden en zonder uitbuiting en mishandeling. Moeilijk, maar niet onmogelijk. Neem gerust een kijkje op de site van de actie en misschien creëren we zo wel een HollandBelgium Fairphone. Waarom niet?

Peter Heirman

Muziek: Didier Awadi – Présidents d’Afrique

Didier Awadi brengt zijn présidents d'Afrique muzikaal tot leven.

De Senegalese rapper Didier Awadi is op 5 december te gast in Bozar in Brussel met een uniek multimediaal project. De man zette namelijk een aantal historische speeches van Afrikaanse leiders op muziek.

Actietip: 11.11.11 heeft een hart voor Afrika

De 11.11.11-campagne van dit jaar zet de situatie in Centraal-Afrika in de schijnwerpers. Honger, oorlog en armoede blijven de regio teisteren, al kan het ook anders. Dat bewijzen de partners van 11.11.11. Mensen die aan de basis hun lot in eigen handen proberen nemen en de spiraal van ellende te doorbreken. Dit lange weekend trekken weer duizenden vrijwilligers de boer op met een hart voor Afrika. Steun hen, want Afrika verdient beter. Hier alvast een leuke clip om in de juiste stemming te komen.

Boek: Een kleine geschiedenis van de Grote Oorlog 1914-1918 (Koen Koch)

Grote geschiedschrijving komt tot stand als zowel de morele betrokkenheid van de auteur bij zijn onderwerp als de afstandelijkheid van de historicus in hem hun deel krijgen in het geheel. Koen Koch smeedt deze elementen ineen als een goudsmid van de geschiedenis. Toch noemt hij zijn boek over de Grote Oorlog ‘een kleine geschiedenis’. Hiermee doet hij zichzelf tekort.

Boekenplezier op Boekenbeurs

Bart Moeyaert, te gast op de Boekenbeurs

Daar is ze weer, die aloude Boekenbeurs. Tussen alle kook-, sport- en yogaboeken valt ook heel wat écht boeiende lectuur te rapen. Hieronder alvast 5 van onze smaakmakers. Kwestie van te weten waar u kan beginnen zoeken.

Muziek: 50 jaar Congolese muziek in Bozar Brussel

Congo is de 50 voorbij, maar in de Brusselse Bozar gaat het Congolese feestje nog een hele tijd door. Op 16 juli maakt een hele schare Congolese sterartiesten zijn opwachting met klinkende namen als Simaro, Papa Noël en niemand minder dan de legendarische Papa Wemba.

De moderne Congolese muziek ontstond in de jaren ’50 onder invloed van volkse tradities. Ze speelde een sleutelrol in het leven van de Congolezen, luisterde hun dagelijks leven op en ging in de loop der jaren ook hun verlangens vertolken. Voor het eerst staan de bekendste sterren uit Congo samen op het podium. Onder hen Papa Wemba, Werrason, Mbilia Bel en Ferre Gola, die samen met een groot orkest, versterkt met briljante koperblazers, liederen vertolken die een grote impact hebben gehad op de Congolese maatschappij. Een verjaardagsshow door meerdere generaties artiesten, op 16 juli in Brussel. Exclusief in Europa.

Op het programma:

• Simaro
• Papa Noël
• Papa Wemba
• Werrason
• Wazekwa
• Ferre Gola
• Mbilia Bel
• Tshala Muana
• Meje 30
• Popolipo
• Olivier Tshimanya

Hier alvast een voorsmaakje tijdens de repetities:

Boek: De tweede onafhankelijkheid van Congo – Colette Braeckman

In de aanloop naar 30 juni is Congo niet uit het nieuws weg te slaan. De 50ste verjaardag van onze voormalige kolonie leidt ook in België tot boeiende en soms verhitte debatten. Colette Braeckman, buitenlandjournaliste van Le Soir, zet de discussie op scherp. Als je dit boek naast de visie van Walter Zinzen legt, zie je meteen ook de tweespalt die Congo in België veroorzaakt. Kabila hard aanpakken of hem omzichtig benaderen? De aanpak van Karel De Gucht of die van Steven Vanackere?